Naar aanleiding van de uitspraken van Rome over homoseksualiteit en de reactie van onder meer de Antwerpse bisschop Johan Bonny daarop brengen we hier nog eens het verslag van de ontmoeting die HLWM bijna drie jaar geleden had met kardinaal Jozef De Kesel, de aartsbisschop van Mechelen-Brussel
———————
‘De Kerk moet homo’s en lesbiennes meer respecteren, ook in hun seksualiteitsbeleving.’ Kardinaal Jozef De Kesel, de aartsbisschop van Mechelen-Brussel, was in een gesprek met het bestuur van HLWM duidelijk. Hij houdt er een andere visie op na dan Rome. Daar luidt het officieel nog altijd: je mag het zijn, maar het niet doen.
Op dinsdag 24 april 2018 om 11 uur hadden we een afspraak met de kardinaal in het aartsbisschoppelijk paleis in Mechelen. We hebben anderhalf uur lang een ongedwongen en vlot gesprek met hem gehad. Een babbel waarin we nooit het gevoel hadden dat hij ons ontving omdat dat nu eenmaal zo hoort – ‘niet zo lang geleden zouden jullie hier nooit zijn binnengeraakt’ – of dat hij ons de dingen vertelde die we wilden horen. We zagen een kardinaal die oprecht bezorgd is over het welzijn van homo’s en lesbiennes.
‘Niet meer houdbaar’
‘Het officiële standpunt van Rome luidt dat homoseksualiteit ‘ongeordend gedrag’ is, wegens niet volgens de normale orde, waarbij seksualiteit gericht is op de voortplanting’, wat bij homo’s niet kan. ‘Iedereen voelt aan dat dat officiële standpunt niet meer houdbaar is. Paus Franciscus zei een poos geleden over holebi’s: ‘Wie ben ik om mensen die God zoeken te veroordelen?’ Dat is niet niks, die uitspraak. Die woorden waren tien jaar geleden ondenkbaar. Ze getuigen van zijn persoonlijke overtuiging. Franciscus heeft zijn stempel gedrukt. Dat valt niet zomaar terug te draaien. Ook niet onder een nieuwe paus. Al geef ik toe dat Franciscus’ woorden niet overal in goede aarde vielen.’
Heeft De Kesel getwijfeld of hij het bestuur van HLWM zou ontvangen? ‘Geen haar op mijn hoofd heeft er ook maar even aan gedacht te zeggen dat jullie niet moesten komen. Vanuit mijn functie kan ik dat niet doen, maar ook als mens wil ik dat niet doen. Tot en met kardinaal Suenens zou dit gesprek niet mogelijk zijn geweest. Maar de tijden veranderen, ook in de Kerk.’
Twintig jaar geleden zou ik meer de officiële leer van de Kerk hebben gevolgd. Ik kijk er nu veel ‘begrijpender’ tegenaan.
Ook de kardinaal heeft een heel parcours afgelegd als het gaat over denken over homo’s en lesbiennes. ‘Twintig jaar geleden zou ik daar anders over gesproken hebben dan nu het geval is. Ik zou toen meer de officiële leer van de Kerk hebben gevolgd. Ik kijk er nu veel ‘begrijpender’ tegenaan. Waarbij respect centraal staat.’
Geestesgestoordheid
‘De Kerk heeft tijd nodig om homoseksualiteit te leren begrijpen. Vergelijk het met vroeger, toen men psychisch gestoorde mensen in de gevangenis stopte, omdat men het fenomeen van geestesgestoordheid niet begreep. De Kerk stond tot voor kort erg afwijzend tegenover homo’s en lesbiennes. Maar dat was niet anders dan de maatschappij in haar geheel. Zeker in Europa is er veel ten goede veranderd, maar de Kerk in vooral Afrika en Azië en in delen van Oost-Europa is nog niet mee. Maar ook die meningen moeten we respecteren.’
De kardinaal heeft dus niets tegen homo’s en lesbiennes die hét doen. ‘Maar dat moet wel gebeuren in het kader van een relatie waarin eerlijkheid, standvastigheid en trouw centraal staan. Ik ben zeker niet voor promiscue gedrag, niet voor holebi’s, maar ook niet voor hetero’s.’
Een kerkelijk gebed voor een relatie tussen twee mannen of twee vrouwen is zeker mogelijk, zolang dat niet op een kerkelijk huwelijk begint te lijken.
Volgens de kardinaal gaan bijna alle interviews met hem voor een flink deel over holebi’s, het homohuwelijk, uit de echt gescheiden mensen… ‘Deze onderwerpen komen steeds terug. Laat met duidelijk zijn: ik heb absoluut niets tegen het burgerlijk homohuwelijk. Maar ik heb wel bezwaren tegen een kerkelijk homohuwelijk. Het sacrament van het kerkelijk huwelijk is iets tussen een man en een vrouw, met het oog op de voortplanting. Dat is niet het geval bij homo’s en lesbiennes.’
Ringen
Een kerkelijke ‘zegening’ dan maar voor relaties tussen twee mannen of twee vrouwen? ‘Zegening is misschien niet het juiste woord. Omdat het te veel lijkt op de ‘inzegening’ van een huwelijk. Ik zou eerder over ‘dankviering’ of ‘gebedsviering’ spreken. Maar ik geef toe dat in de kerk de regels voor de omgang met gescheiden mensen duidelijker vastliggen dan die voor homo- of lesbiennekoppels. De regels voor die laatste groep zijn nog in volle ontwikkeling.’
‘Een kerkelijk gebed voor een relatie tussen twee mannen of twee vrouwen is zeker mogelijk, zolang dat niet op een kerkelijk huwelijk begint te lijken. Een uitwisseling van ringen kan daarom bijvoorbeeld niet.’
Carl P (24/4/2018)